دل می شکند، گاه با یک نگاه، گاه با یک کلمه حرف که دنیای ذهنی فرد را بهم می ریزد یا فریاد ناروای فرزند بر سال ها رنج والد. دل می شکند، چون آدم ها نیاموخته اند قدر شناس باشند. دلیل شکستن دل می تواند خیلی چیزها باشد؛ اما پس از آن او میماند با قلبی شکسته و «موجی از غم، عصبانیت، سردرگمی، اعتماد به نفس پایین و شاید حتی حسادت». چه باید کرد؟
رهایی از اندوه دل، نیاز به مهارتهایی دارد که مهمترین آنها در ادامه بیان میشود:
یک: گذشت داشته باشید!
بدون بخشید، هیچ امکانی برای رهایی از اندوه نیست. کسی که دل شما را میشکند یا آن قدر بد ذات است که ارزش نفرت و خشم شما را ندارد، یا چنان نادان است که باید بر او متاسف بود و برایش دعا کرد. بیشتر مواقع نیز این شق دوم صادق است. فرزندتان، همسرتان یا دوستتان اصلا بصیرت لازم برای قدرشناسی و فهم کارهایی که شما برایش انجام دادهاید را ندارد. بیچاره، کاش خدا نجاتش دهد!
او را به خاطر اشتباهاتش و به خاطر این که تمام حجم احساس شما را نادیده گرفته ببخشید. اگر دوستش داشتید، برای آن احساس زیبا و مقدستان، او را ببخشید و برایش از خداوند هدایت و آمرزش روح را طلب کنید. هنگامی که آتش خشمتان را خاموش میکنید و برای نارواییهایی که کرده آمرزش میطلبید، ناخواسته خودتان را از دام وابستگی به او آزاد کرده و به روحتان فرصت نفس کشیدن دادهاید.
اجازه دهید مثالی بزنیم. نارسیس خانم مهربانی است که دیگران به قدری قلب او را شکستهاند که گرفتار تالمات سخت شده است. او در یکی از خوابهایی که دیده با حقیقت اندوهش روبر میشود. نارسیس میگوید: « خواب می دیدم برادرم ازدواج کرده و جشن عروسی گرفته و منو دعوت نکرده. خیلی ناراحت بودم. از طریق یکی به گوشم رسید که حتی بهم فحش هم داده.»
دعوت نکردن به معنای نادیده گرفتن و فحش دادن به معنای تحقیر کردن است. در این رویای نارسیس، دو ویژگی اصلی دل شکستگی به وضوح نمایان شده است: نادیده گرفته شدن و تحقیر شدن. چه رنج بزرگی!
آیا زن باید گرفتار خشمی خاموشی ناپذیر شود؟ نمادهای برادر و عروسی در تضاد با این معنا قرار دارند. مهر برادری چیزی است که نمیتوان از دل خارج کرد و عروسی نماد شروعی شاد برای زندگی یک عزیز است. بنابراین، اگر واقعا او را دوست داری، باید از ازدواج کردنش شاد شوی و برای او آرزوی نیک بختی و آمرزش کنی (ولو تحت چنان شرایطی).
در حقیقت، خواب میگوید اگر برادرت به تو بد کرده باشد، باز هم هنگام ازدواج کردنش که شروع زندگی جدیدیست برای او آرزوی خوشبختی میکنی؛ زیرا کسی که عمیق مهر بورزد، نمیتواند در افسون خشم و نفرت باقی بماند.